Ένα νέο νομοσχέδιο που αφορά την ευζωία των ζώων συντροφιάς παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο της 24ης Φεβρουαρίου υπό την επωνυμία «Πρόγραμμα Άργος».
Όπως πολλές από τις φιλοζωικές ομάδες και οργανώσεις με τις οποίες συνεργαζόμαστε, χαιρετίζουμε και εμείς την απόφαση επανεξέτασης, ενημέρωσης και βελτίωσης της υφιστάμενης νομοθεσίας για τα ζώα συντροφιάς και υποστηρίζουμε τα μέτρα που σκέφτεται να λάβει η κυβέρνηση ώστε να εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή για τα ζώα στην Ελλάδα.
Είναι επίσης δική μας ευθύνη ως φιλοζωική οργάνωση να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για τα ζώα της Ελλάδας οπότε, μόλις το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, θα το μελετήσουμε προσεκτικά ώστε να παρέχουμε στην κυβέρνηση τα σχόλιά μας και τυχόν προτάσεις για βελτιώσεις. Εδώ είναι ό,τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα:
Το νέο νομοσχέδιο θα βασίζεται στις 5 ελευθερίες.
Θα δημιουργηθεί ένα νέο Εθνικό Μητρώο Ζώων (ΕΜΖ) για ζώα συντροφιάς. Θα περιλαμβάνει δεσποζόμενα και αδέσποτα ζώα, ζώα που αναζητούν υιοθεσία, φιλοζωικές οργανώσεις, κτηνίατροι, εκτροφείς, καταφύγια και τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες σε μια ενιαία, επίσημη πλατφόρμα. Μέσω του ΕΜΖ, τα ζώα συντροφιάς θα έχουν το δικό τους ψηφιακό αρχείο υγείας, το οποίο θα είναι προσβάσιμο από ιδιοκτήτες και κτηνιάτρους.
Σκοπός της νομοθεσίας είναι να θέσει τέρμα στην ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς καθιστώντας υποχρεωτική την στείρωσή τους. Οι ιδιώτες θα επιτρέπεται να αναπαράγουν τα ζώα τους μόνο μία φορά ανά ζώο υπό την προϋπόθεση ότι έχουν λάβει πρώτα ειδική άδεια και ότι πριν από τη γέννα έχουν καταχωρίσει 6 έως 8 ΑΦΜ όσων θα υιοθετήσουν τα νεογέννητα. Οι επαγγελματίες εκτροφείς θα μπορούν να επιτρέπουν σε κάθε ζώο να γεννά μόνο έξι φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι ερασιτέχνες εκτροφείς θα μπορούν να επιτρέπουν έως και δύο ζώα να γεννούν δύο φορές το χρόνο, και πάλι μόνο μετά τη χορήγηση άδειας. Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική στείρωση μπορεί να επιτρέπονται αποκλειστικά για ιατρικούς λόγους και μόνο εάν υποστηρίζονται από αναφορά κτηνιάτρου. Αυτό το μέτρο θα αναθεωρηθεί σε πέντε χρόνια.
Άλλες απαγορεύσεις που περιλαμβάνονται στη νέα νομοθεσία είναι: η πώληση γατών και σκύλων μέσω καταστημάτων κατοικίδιων ζώων, η αναπαραγωγή ζώων με Α΄βαθμό συγγένειας, την προώθηση ζώων για αναπαραγωγή και την προώθηση (από μη εξουσιοδοτημένους επαγγελματίες, αδειοδοτημένους εκτροφείς και ιδιοκτήτες) ζώων προς πώληση.
Μετά από επανειλημμένες πιέσεις από την φιλοζωική κοινότητα για μεγαλύτερη χρήση της στείρωσης ως τη μόνη αποδεκτή μέθοδο ελέγχου του πληθυσμού, η νέα νομοθεσία προβλέπει την άμεση στείρωση ενός εκατομμυρίου αδέσποτων ζώων.
Για να διευκολύνει τους ιδιοκτήτες να είναι σύννομοι το νέο νομοσχέδιο προβλέπει την παροχή κουπονιού για την οικονομικότερη στείρωση αλλά και την τοποθέτηση και καταχώρηση μικροτσίπ στα κατοικίδιά τους.
Επειπλέον, οι Δήμοι θα έχουν τη δυνανότητα να μειώνουν μέχρι 10% τα δημοτικά τέλη στους επιμελείς ιδιοκτήτες κατοικιδίων. Ανάλογα κίνητρα μπορούν να δίνονται για να ενθαρρύνονται οι υιοθεσίες.
Η αδιαφορία ή / και οι κακές πρακτικές πολλών ελληνικών δήμων αποτελούν από καιρό εμπόδιο στη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Το “Πρόγραμμα Άργος” έχει στόχο να τους κάνει να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους απέναντι στο νόμο και να υποχρεώσει τον καθένα (ενεργώντας είτε μόνος του είτε σε συνεργασία με άλλους δήμους, ενώσεις ή άτομα) να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει: Περισυλλογή (από εκπαιδευμένα πληρώματα, χρησιμοποιώντας κατάλληλο εξοπλισμό), μικροτσίπ και ηλεκτρονική εγγραφή, στείρωση και θεραπεία, παροχή των απαραίτητων κτηνιατρικών υπηρεσιών, δημιουργία και λειτουργία καταφυγίων (που λειτουργούν με νέους κανόνες διαφάνειας και πρόσβασης του κοινού), υιοθεσίες (μέσω μιας πανελλήνιας πλατφόρμας σε συνεργασία με φιλοζωικές ομάδες / οργανώσεις) και αποτέφρωση, μέσω της λειτουργίας αποτεφρωτήρων.
Διαφαίνονται σαφείς ενδείξεις ότι καταβάλλεται προσπάθεια για τον τερματισμό της ατιμωρησίας των δήμων με τη δημιουργία, για πρώτη φορά, ενός συνεκτικού εποπτικού πλαισίου. Αυτό θα περιλαμβάνει μια Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης αποτελούμενη από εκπρόσωπο της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας), του Συνηγόρου του Πολίτη και των φιλοζωικών οργανώσεων. Οι Βασικοί Δείκτες Απόδοσης (KPIs) θα καθοριστούν από τη «Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης» του Υπουργείου Εσωτερικών. Επιπλέον, κάθε δήμος θα είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει σχετική ετήσια έκθεση. Το Υπουργείο Εσωτερικών, μετά από σύσταση της Ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης, μπορεί να επιβάλει κυρώσεις σε δήμους που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους, όπως η παρακράτηση αυτοτελών πόρων για έως και 6 μήνες το χρόνο.
Έχουν ήδη εξασφαλιστεί 43 εκατομμύρια ευρώ μέσω του προγράμματος «Φιλόδημος» (πρωτοβουλία της ΕΕ) για την «Κατασκευή, επισκευή, συντήρηση και εξοπλισμό των καταφυγίων αδέσποτων ζώων». Μέχρι σήμερα, το 50% αυτού του προϋπολογισμού έχει δεσμευτεί για προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί. Μια πρόσκληση υποβολής προσφορών για την προμήθεια εξοπλισμού και οχημάτων κατάλληλων για την εφαρμογή του προγράμματος αδέσποτης διαχείρισης θα δημοσιευτεί αμέσως μετά την έγκριση της νομοθεσίας (800 οχήματα κατάλληλα για το πρόγραμμα πρόκειται να αγοραστούν σε εθνικό επίπεδο).
Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας ψηφιακής εφαρμογής (app) και ενός πενταψήφιου τηλεφωνικού αριθμού για την καταγγελία περιστατικών κακοποίησης ζώων και παραβιάσεων του νομικού πλαισίου για τα κατοικίδια ζώα.
Ο ορισμός του τι συνιστά κακοποίηση ζώων διευρύνεται ενώ θα αυξηθούν τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε παραβάτες. Πράξεις όπως η εγκατάλειψη, ο πυροβολισμός, ο εσκεμμένος τραυματισμός και η δηλητηρίαση θα αναφέρονται ρητά, και ορισμένες πιθανόν να μεταβληθούν από αστικά πλημμελήματα σε κακουργήματα, ανάλογα με τη σοβαρότητα του περιστατικού. Θα επιβληθούν πρόστιμα για νεοεισαχθέντες κανονισμούς (π.χ. 2.000 ευρώ για την παράνομη αναπαραγωγή ενός ζώου), ενώ τα υπάρχοντα πρόστιμα θα αυξηθούν. (Π.χ., το πρόστιμο για μη τοποθέτηση μικροτσίπ ή για την παράλειψη αναφοράς του αριθμού αδείας σε αγγελία ζώου για υιοθεσία φαίνεται πιθανό να τριπλασιαστεί).
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα απευθύνεται σε δημοτικούς υπαλλήλους στους οποίους θα ανατεθεί η περισυλλογή αδέσποτων ζώων, καθώς και η εκπαίδευση αξιωματικών και λιμενικών σε θέματα κακοποίησης ζώων. Αυτό το πρόγραμμα θα διεξαχθεί από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το νομοσχέδιο αναφέρει ακόμη και την οργάνωση πρωτοβουλιών ενημέρωσης του κοινού σε τοπικές κοινότητες και σχολεία σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Υπουργείο Παιδείας.
Με το νέο νομοσχέδιο οι δήμοι μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες συνεργασίας με καταχωρισμένα στο Μητρώο Φιλοζωικά Σωματεία & Οργανώσεις. Στις συμφωνίες μπορεί να ορίζεται ότι τα συνεργαζόμενα Φιλοζωικά Σωματεία & Οργανώσεις δύνανται να εκπροσωπούν τον οικείο δήμο για την έκδοση των απαιτούμενων για την υιοθεσία ζώων εγγράφων. Η υιοθεσία αδέσποτων ζώων από Φιλοζωικά Σωματεία & Οργανώσεις του εξωτερικού προβλέπεται ρητά, εφόσον αυτά λειτουργούν νόμιμα και είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο. Ωστόσο, απαγορεύεται η καταβολή αντιτίμου για την πραγματοποίηση υιοθεσιών, εξαιρουμένων φυσικά των εξόδων μετακίνησης, σίτισης ή ιατρικής φροντίδας.
Τέλος, προβλέπεται η θέσπιση ηλεκτρονικού μητρώου στην Εισαγγελία Αθηνών, στο οποίο θα καταγράφονται όσοι έχουν ποινική καταδίκη για κακοποίηση ζώων. Το Μητρώο θα ενημερώνεται με μέριμνα των κατά τόπο Εισαγγελέων. Το Μητρώο Παραβατών θα «διαδρά» με το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς ώστε η εγγραφή παραβάτη στο Μητρώο να εμποδίζει την καταχώρισή του ως ιδιοκτήτη ζώου στο ΕΜΖ. Σε περίπτωση αθώωσης, η εγγραφή διαγράφεται χωρίς ίχνη.
* Ο ηλικιωμένος σκύλος Άργος ήταν το μόνο ζωντανό ον που αναγνώρισε τον αφέντη του, τον Οδυσσέα, κατά την επιστροφή του στην Ιθάκη μετά από 20 χρόνια περιπέτειας στη θάλασσα. Ο ταλαίπωρος Άργος είχε παραμεληθεί και ήταν τότε τόσο αδύναμος που το μόνο που κατάφερε να κάνει μόλις είδε το αφεντικό του ήταν να βρει τη δύναμη να κουνήσει την ουρά πριν αφήσει την τελευταία του πνοή. Έχει γίνει το σύμβολο της πίστης των σκύλων.
